Er bestaan op onze planeet heel wat verschillende stoffen en / of elementen. Eén van deze stoffen luistert naar de naam stikstof. Het is zo dat deze stof in twee verschillende gedaantes kan worden opgemerkt. We maken hierbij een concreet onderscheid tussen:
- De niet-reactieve en onschadelijke vorm van stikstof in de lucht die we inademen;
- Het kleine gedeelte aan reactieve stikstof dat wel een schadelijk karakter kan hebben.
Het is compleet fout om te stellen dat reactieve stikstof altijd schadelijk is. De mate waarin dit al dan niet het geval is, is dan ook in de praktijk steeds afhankelijk van de hoeveelheid aan dergelijke stikstof waarvan sprake is. Het is mede omwille van deze reden dat er sinds het einde van de maand mei 2019 sprake is van een aanzienlijke belemmering van de uitgifte voor bijvoorbeeld bouw- en infrastructuurprojecten.
Vormt stikstof altijd een probleem of potentieel gevaar?
Bovenstaande is één van de vaakst gestelde vragen met betrekking tot stikstof. Het is zeker niet zo dat dit element van nature schadelijk is. Dat kan eigenlijk ook niet, want het overgrote merendeel van de lucht die we inademen bestaat uit deze stof. Het gaat hierbij dan om stikstof welke zich bevindt in haar pure, niet-reactieve en dus ook schadeloze vorm. Een klein gedeelte van de totale hoeveelheid aan stikstof die we hier op onze planeet terugvinden heeft echter wel een reactief karakter. Het gaat hierbij om chemische verbindingen die erom bekend staan stikstof te bevatten en die fungeren als onmisbare voedingsstof voor onze natuur.
Overdaad schaadt is een vaak gehoorde uitdrukking en is ook zeker van toepassing in dit geval. Op het ogenblik dat er sprake is van een overvloed aan reactief stikstof is het namelijk zo dat ze over een schadelijke werking komt te beschikken. De belangrijkste reactieve stikstofverbindingen waarvoor geldt dat ze door de mens worden uitgestoten zijn de volgende:
- Ammoniak;
- Stikstofoxiden.
Voor de bovenstaande emissies geldt dat ze erom bekend staan dat ze voordat ze ergens neerslaan reeds zorgen voor een aanzienlijke verslechtering van de luchtkwaliteit. Dit is dan ook op zich reeds een niet onbelangrijk aspect om aandacht aan te besteden.
De impact van een teveel aan stikstof op onze natuur
Aanvankelijk is het dus zo dat stikstof geen direct gevaar vormt. Op het moment dat er sprake is van een teveel aan stikstof kan dat veranderen. In het bijzonder is er op dit moment sprake van een bepaalde negatieve impact op onze natuur. Op het ogenblik dat er een teveel aan stikstof bestaat is het immers zo dat bepaalde planten hier kunnen van gaan profiteren. Bekende voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld:
- Grassen;
- Brandnetels.
Op het ogenblik dat de bovenstaande (en vele andere) soorten van het teveel aan stikstof gaan profiteren heeft dit als gevolg dat andere soorten het leven aanzienlijk wordt bemoeilijkt. Dat kan uiteraard niet meteen de bedoeling zijn. In ieder geval, een teveel aan stikstof brengt duidelijk voor onze natuur en voor de biodiversiteit waarvan sprake is bepaalde, niet onaanzienlijke risico’s met zich mee.